Ochrona marki a zdolność odróżniająca znaku towarowego – czy każde oznaczenie podlega ochronie?

Przedsiębiorca, który odpowiedzialnie podchodzi do swojego biznesu powinien pamiętać, że samo wykupienie domeny z nazwą prowadzonej działalności lub zarejestrowanie swojej firmy w rejestrze przedsiębiorców to zbyt mało, żeby skutecznie chronić się przed bezprawnymi naruszeniami i podróbkami produktów lub usług na rynku. Warto w odpowiednim czasie wystąpić o rejestrację prawa ochronnego na znak towarowy i nie martwić się o brak ochrony nazwy naszego przedsiębiorstwa.

CO TO JEST ZNAK TOWAROWY?

Posługując się definicją ustawową – za znak towarowy uznaje się każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów / usług jednego przedsiębiorstwa od towarów / usług innego przedsiębiorstwa. Takie oznaczenie musi być dodatkowo możliwe do przedstawienia w rejestrze oraz powinno jednoznacznie i dokładnie wskazywać na przedmiot ochrony.

Co zatem może być takim oznaczeniem? Tutaj znów z pomocą przychodzi ustawodawca, wskazując na: wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, literę, cyfrę, kolor, formę przestrzenną, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.

CZY KAŻDE OZNACZENIE MOGĘ ZASTRZEC?

Nie każde oznaczenie jednak może uzyskać ochronę. Przed wybraniem nazwy działalności, produkowanych towarów lub świadczonych usług należy pamiętać, że prawo ochronne nie zostanie udzielone na oznaczenie, które nie posiada charakteru odróżniającego. Co to oznacza w praktyce? Nie można zastrzec ochrony na nazwę, która jest niedystynktywna lub opisowa – przekazuje jedynie informację o świadczonych usługach, dotyczy pochodzenia lub przeznaczenia towaru i tym samym nie pozwala na jednoznaczną identyfikację przedsiębiorcy na rynku.

Znak towarowy musi zatem posiadać cechy pozwalające zindywidualizować dany towar lub usługę na rynku wśród towarów i usług tego samego rodzaju pochodzących z innego źródła. Wiąże się to z podstawową funkcją znaku towarowego, polegającą na tym, że musi on mieć takie cechy, które mają utkwić w świadomości przeciętnego odbiorcy jako wskazanie, że dany towar / usługa pochodzą od konkretnego przedsiębiorcy. Przedsiębiorca, który uzyskuje ochronę znaku towarowego staje się jego wyłącznym dysponentem. Zastrzeganie opisowych lub niewyróżniających się znaków towarowych powodowałoby ograniczenie swobody rynku i dostępu innych przedsiębiorców do ogólnych oznaczeń.

Znak towarowy powinien zatem wykazywać cechy pozwalające go odróżnić od innych znaków funkcjonujących w obrocie w odniesieniu do określonej kategorii towarów lub usług. Oznacza to iż typowo opisowe określenie „Apple” (ang. „jabłko”) dla oznaczenia towarów z zakresu elektroniki nie jest opisowe i posiada zdolność odróżniającą wymaganą dla rejestracji znaku towarowego.

Związek z towarami / usługami może mieć co najwyżej charakter aluzyjny lub sugestywny, nigdy dosłowny. Połączenie znaku towarowego z przedsiębiorcą, który się nim posługuje powinno następować na skutek procesu intelektualnego kojarzenia wymaganego u odbiorcy – osoba po raz pierwszy widząca znak towarowy nie powinna od razu wiedzieć do jakiej działalności się on odnosi. Dopiero na zasadzie skojarzeń, dodatkowych oznaczeń i informacji można przyporządkować markę do danego rodzaju towarów lub usług.

PRZYKŁADY Z PRAKTYKI

Korzystając z wyszukiwarki znaków towarowych możemy łatwo sprawdzić, jakie znaki towarowe uzyskały ochronę, a kiedy takiego prawa odmówiono.

Za nieposiadające charakteru opisowego, a zatem zasługujące na ochronę uznano znaki towarowe:

1. CIEPŁA PODŁOGA dla oznaczania mat grzejnych (wyr. WSA z 14.11.2006 r., VI SA/WA 1705/06, Legalis);
2. oznaczenie BABY DRY dla pieluch dla niemowląt (wyr. ETS z 20.9.2001 r., C-383/99 P, Procter & Gamble v. OHIM, Zb.Orz. 2001, s. I–6251);
3. INDIAN STEAK dla oznaczenia restauracji (numer ochrony: R.321772).

WYJĄTKI?

Zdarza się jednak, że znaki pozornie opisowe zostały objęte ochroną. Dzieje się tak jeżeli znak posiada wtórną (konkretną) zdolność odróżniającą i odpowiednio udokumentuje to przed organem. Tematyka ta będzie szerzej omówiona w kolejnym artykule, jednak już teraz  można powiedzieć, że posługiwanie się oznaczeniem opisowym nie zawsze musi wykluczać możliwość ochrony znaku towarowego.

DLACZEGO WARTO ZASTRZEC OCHRONĘ?

Znak towarowy rozpoznawalny na rynku zmniejsza ryzyko wprowadzenia w błąd konsumenta, a przedsiębiorcy pozwala bezpiecznie inwestować w rozwój marki. Rejestrując oznaczenie odpowiednio wcześnie jednocześnie sprawdzamy czy wybrana przez nas nazwa nie funkcjonuje już w obrocie i czy nasza działalność nie będzie naruszała cudzych praw. Zanim zdecydujemy się na rejestrację warto dokonać wnikliwej analizy czy aby na pewno nasze oznaczenie może zostać zarejestrowane i w zakresie jakich usług / towarów będziemy mogli uzyskać ochronę.